Hợp đồng là một trong những hình thức được sử dụng phổ biến để các chủ thể xác lập một giao dịch dân sự. Vậy hợp đồng là gì? Gồm các loại hợp đồng chủ yếu nào?
1. Khái niệm, hình thức hợp đồng theo quy định pháp luật
Khái niệm về hợp đồng được Điều 385 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định như sau: “Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”.
Bản chất, hợp đồng là một giao dịch dân sự nên nó có thể được thể hiện dưới các hình thức như bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể. Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.
Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.
2. Các loại hợp đồng chủ yếu
Khi xác lập một giao dịch, chuẩn bị cho việc ký kết hợp đồng, các chủ thể cần xác định, đưa vào một loại hợp đồng cụ thể. Trên thực tế có các loại hợp đồng thông dụng sau:
a. Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ đối với nhau.
Trong hợp đồng song vụ, khi các bên đã thỏa thuận thời hạn thực hiện nghĩa vụ thì mỗi bên phải thực hiện nghĩa vụ của mình khi đến hạn; không được hoãn thực hiện với lý do bên kia chưa thực hiện nghĩa vụ đối với mình. Trừ trường hợp quy định tại Điều 411 và Điều 413 của Bộ luật dân sự 2015.
Trường hợp các bên không thỏa thuận bên nào thực hiện nghĩa vụ trước thì các bên phải đồng thời thực hiện nghĩa vụ đối với nhau; nếu nghĩa vụ không thể thực hiện đồng thời thì nghĩa vụ nào khi thực hiện mất nhiều thời gian hơn thì nghĩa vụ đó phải được thực hiện trước.
b. Hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ.
Đối với loại hợp đồng này, bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng như đã thỏa thuận, chỉ được thực hiện trước hoặc sau thời hạn nếu được bên có quyền đồng ý.
c. Hợp đồng chính là hợp đồng mà hiệu lực không phụ thuộc vào hợp đồng phụ.
d. Hợp đồng phụ là hợp đồng mà hiệu lực phụ thuộc vào hợp đồng chính.
e. Hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp đồng mà các bên giao kết hợp đồng đều phải thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba được hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ đó.
f. Hợp đồng có điều kiện là hợp đồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất định.
Như vậy, khi giao kết một loại hợp đồng cụ thể, bên cạnh sự điều chỉnh của những quy định chung, mỗi loại hợp đồng có đặc điểm riêng và có những quy định riêng điều chỉnh. Căn cứ vào đó để các bên thực hiện hợp đồng.
